Recenzje
John Stape, Joseph Conrad, tłum. Jacek Chmielewski, Świat Książki, Warszawa 2009.
Biografia Conrada, pióra Johna Stape’a kanadyjskiego conradysty, wydawcy prozy i listów pisarza, jest próbą zwięzłego, jak twierdzi sam autor, przedstawienia sylwetki Josepha Conrada, a właściwie jego kilku wcieleń: Polaka-katolika i szlachcica, oficera i kapitana, męża i ojca, i wreszcie pisarza. Wiele uwagi poświęca Stape problemom zdrowotnym i finansowym, z którymi borykał się pisarz. Dobrze, że polski czytelnik ma możliwość zapoznania się z tą interesującą książką. Szkoda, że tłumacz nie pokusił się o wierne przetłumaczenie tytułu: The several lives of Joseph Conrad, ograniczając się do podania jedynie imienia i nazwiska pisarza. Wierniejsze tłumaczenie tytułu oddałoby w pełni zamysł autora biografii. W tłumaczeniu pojawia się jeszcze jedna nieścisłość, Conrad z siostrzeńca Tadeusza Bobrowskiego, którym rzeczywiście był, zmienia się w jego bratanka. Jednak te potknięcia nie powinny zepsuć przyjemności lektury książki Stape’a.
♣ ♣ ♣ ♣ ♣
Zdzisław Najder, Życie Josepha Conrada-Korzeniowskiego, t. 1-2, Gaudium, Lublin, 2006.
Zmieniona, wzbogacona i uzupełniona o nowe informacje i przemyślenia biografia Conrada, owoc wieloletniej pracy badawczej Zdzisława Najdera, wybitnego znawcy Conrada, książka zawierająca bogactwo faktów z życia pisarza, oparta jest na bogatej korespondencji Conrada, przekazach osób, które go znały. Biografia zawiera wiele nieznanych dotąd szczegółów dotyczących powstawania poszczególnych utworów, przedstawia życie artysty wieloaspektowo, przybliżając czytelnikowi postać Polaka, który został angielskim pisarzem.
♣ ♣ ♣ ♣ ♣
Najobszerniejszy do tej pory zbiór tekstów związanych z polskim zapleczem Conrada, zawiera wszystkie dokumenty osobiste Konrada Korzeniowskiego, które zostały odnalezione do roku 1874, kiedy to opuścił Polskę, a także listy rodzinne oraz wszystkie znane listy pisarza do polskich adresatów, jak również wspomnienia Polaków o Conradzie.
♣ ♣ ♣ ♣ ♣
Jest to rodzaj przewodnika, który przedstawia zmienne interpretacje Lorda Jima, porządkuje je i klasyfikuje. Zaprasza czytelnika do własnej twórczej wędrówki po interpretacjach, które powstawały na przestrzeni ponad stu lat, i pozwala odnaleźć właściwą, perspektywę dla tego dzieła. Autorka wyróżnia cztery podstawowe perspektywy interpretacyjne: realiów personalnych, sytuacyjnych i topo- graficznych, (auto)biograficzno-psychologiczną, etyczną oraz artystyczną.
♣ ♣ ♣ ♣ ♣
Tom podsumowujący dorobek conradowski znakomitego znawcy Conrada, Stefana Zabierowskiego, przedstawia różnorodne związki pisarza z kulturą polską: polski życiorys Conrada i jego osobowość w oczach samego pisarza jak również interpretatorów tej twórczości. Jest tam także przedstawiony przegląd polskich propozycji interpretacji Lorda Jima i teksty dotyczące recepcji twórczości Conrada w Polsce. Tom zamyka portret Leszka Proroka i opis jego związków z Conradem.
♣ ♣ ♣ ♣ ♣
Materiały z konferencji (odbytej 19 października 2007); są to artykuły dotyczące recepcji Lorda Jima w kraju i za granicą, spojrzenie na Conrada polskich emigrantów, jak również omówienie prób adaptacji Lorda Jima w Teatrze Telewizji i kinie.
♣ ♣ ♣ ♣ ♣
Spojrzenie na twórczość Conrada z punktu widzenia antropologii kultury. Próba przedstawienia postaci jaką przybiera w dziełach Conrada dyskurs antropologiczny. Punktem wyjściowym stają się uniwersalne kategorie kulturowe takie jak: czas, imię, głos i „zdrowy rozsądek”.
Opracowała: dr Joanna Skolik
Joanna Skolik, The Ideal of Fidelity in Conrad's Works, Toruń 2009, pp. 167.
The Ideal of Fidelity in Conrad’s works (2009) autorstwa Joanny Skolik ― to kompetente, ciekawe i klarowne wprowadzenie w trudną twórczość Conrada i niezliczone komentarze na jej temat. Może stać się nieocenioną pomocą dla licealistów, studentów i początkujących adeptów conradystyki także polskiej. Książka osadzona została w bogatej, obcojęzycznej literaturze przedmiotu i z tej szerokiej perspektywy poznawczej oświetla wątek charakterystyczny zwłaszcza dla polskiej recepcji Conrada ― kiedy to angielski pisarz o polskich korzeniach niejednokrotnie wspomagał duchowo rodaków w trudnej walce o zachowanie własnej tożsamości kulturowej. (Patrz: Przesłanie Pana Cogito Z. Herberta ).
Celem autorki jest chronologiczny „przegląd różnorodnych odczytań krytycznych poszczególnych dzieł Conrada [ ... ] w celu pokazania, że etyczne pojęcie wierności (w swym podstawowym znaczeniu bycia wiernym czemuś innemu niż my sami ― czyli idei, osobie, zasadzie) pomaga rozjaśnić tematykę i wydobyć przesłanie Conrada zawarte w jego utworach.” (s. 29).
Precyzyjne analizy wielu różnorodnych odcieni wiernośći (także pozornych i fałszywych) pozwalają w pełni ukazać społeczną funkcję owego ― związanego z tradycją kultury rycerskiej ― conradowskiego ideału, któremu zawsze towarzyszy głębokie poczucie solidarności z wielką wspólnotą ludzi żywych, umarłych i jeszcze nienarodzonych. W przedmowie do powieści Murzyn z załogi ‘Narcyza’ (1897) czytamy bowiem, że pisarz zwraca się pośrednio właśnie do tego „niezwyciężonego przeświadczenia o solidarności, która zespala w jedno samotność nieprzeliczonych serc ludzkich, do wspólnoty w marzeniach, radościach, troskach, dążeniach, złudzeniach, nadziei, lęku, która wiąże człowieka z człowiekiem, która łączy całą ludzkość ― umarłych z żywymi, a żywych z jeszcze nienarodzonymi.” (that invincible conviction of solidarity that knits together the loneliness of innumerable hearts, to the solidarity in dreams, in joy, in sorrow, in aspirations, in illusions, in hope, in fear, which binds men to each other, which binds together all humanity ― the dead to the living and the living to the unborn.)
Jolanta Dudek
